Održivo gazdinstvo = niži troškovi proizvodnje

Objekti sa zemljanom zaštitom i/ili reflektujućim površinama su posebno prihvatljivi za uzgoj svih vrsta domaćih životinja, a porastom temperature ležišta omogućuju se ogromne uštede u proizvodnji hrane. Reflektujuće površine (sjajne folije ili premazi na čvrstoj površini) predstavljaju najjeftiniji energent, a pored toplotnog zračenja, reflektuju i svetlost.

Samogrejna eko-kuća kao poljoprivredni eko-objekat: 1. Veliko uzgajalište za krupne životinje; 2. Samogrejna eko-kuća kao poljoprivredni eko-objekat sa trombeovim zidom ili zastorom: uzgajalište gljiva, kalifornijskih glista i sl.; 3. Uzgajalište za sitne životinje u više nivoa; 4. Staklenik ili plastenik sa reflektujućim površinama i zemljanom zaštitom

Staje za uzgoj domaćih životinja mogu se izgraditi po sličnom principu kao stambene samogrejne eko-kuće jer se povoljnijom temperaturom omogućuje znatno veća produktivnost u proizvodnji hrane. Objekte sa zemljanom zaštitom moguće je potpuno prilagoditi za uzgoj svih vrsta domaćih pa i drugih vrsta životinja i uz pomoć reflektujućih površina obezbediti besplatno (solarno) zagrevanje staja.

Radi bržeg rasta i sazrevanja biljaka, stakleniku ili plasteniku se mogu pridodati reflektujuće površine, kao na Slici 1. Pored uzgoja određenih biljaka, sličan princip se može koristiti i za uzgoj pečuraka, desalinizaciju morske vode ili destilaciju zagađene vode.

Staklenik sa reflektujućim površinama u zimskom i letnjem periodu: A - direktno zračenje sunca, B - reflektovano zračenje, C - dvostruka refleksija; 1 - podloga za biljke ili bazen sa morskom vodom, 2 - sabirni kanali za kondenz, 3 - donja reflektujuća površina, 4 - gornja reflektujuća površina, 5 - staklene ili plastične površine; Horizontalni presek staklenika sa reflektujućim površinama: D - direktno i reflektovano zračenje sunčevih zraka u toku prepodneva, F - direktno i reflektujuće zračenje sunčevih zraka u toku popodneva, 5 - prozirne površine (staklo plastika), 3 - reflektujuća površina

Termički efekat se postiže manjim rasipanjem toplote sa severne strane zbog postavljenih reflektujućih površina, a pored toga insolacija je udvostručena na najjeftiniji način.

Primena: poljoprivredni eko-objekti - eko staje za sitne i krupne životinje; mala uzgajališta namenjena uzgoju živine, zečeva, pčela; uzgajališta gljiva, kalifornijskih glista i sl.; plastenici i staklenici sa reflektujućim površinama; sušare, ostave i magacini za hranu; kompletne farme, ekonomije i poljoprivredna gazdinstva sa objektima izvedenim po konceptu samogrejne eko-kuće; vinarija sa primenom reflektujućih površina...

Oblasti: poljoprivreda, stočarstvo, ekologija, građevinarstvo

Discipline: ekološka arhitektura, održiva poljoprivreda i stočarstvo, energetska efikasnost, obnovljivi izvori energije

Projekat Vinarija - Pasivna solarna arhitektura

Projekat vinarije zasnovane na principima samogrejne ekološke kuće je idejno rešenje arhitekte Slavena Stevanovića, nastao tokom studija arhitekture na Odeljenju za urbanizam i arhitekturu Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu. Za potrebe ovo projekta arhitekta Stevanović se konsultovao sa akademikom Veljkom Milkovićem i ovaj projekat je jedan od najreprezentativnijih primera na koji način je moguće primeniti reflektujuće površine u modernim konceptima pasivne solarne arhitekture.

Postavka problema

1. Kako projektovati objekat koji bi, pored zahtevane funkcije i karakterističnog proizvodnog procesa, mogao da ponudi nešto više od standardne #kutije" za proizvodnju?

2. Da li se arhitekturom može uticati na kvalitet proizvodnje i time uticati na kvalitet objekta?

Predlog rešenja

- Koncept se zasniva na činjenici da je za svakog proizvođača vina najvažniji kvalitet i kvantitet vinograda, odnosno vina. Za proizvodnju kvalitetnog vina, kao i zapovećanje kvantiteta vina neophodno je obezbediti što više toplote i neposrednu blizinu vode.

- U cilju ostvarivanja dodatne količine toplote korišćena su sredstva pasivne solarne arhitekture - reflektujuće površine - po patentu i konceptu samogrejne ekološke kuće akademika Veljka Milkovića

- Uz pravilnu upotrebu (sa dodatnim elementima pasivne solarne arhitekture) reflektujuće površine mogu da ostvare uštedu u zagrevanju objekata i do 85 %. Ukoliko zarotiramo proces, i umesto prostorija zagrevamo spoljašnju sredinu (vinograd), sigurno možemo očekivati povećanje toplote vinograda.

- Geometrijskom analizom sunčevog zračenja za područje grada Novog Sada utvrđeni su nagibi reflektujućih površina, i u njih je pretvorena fasada objekta, kao i vodena površina koja okružuje objekat.

- Prisustvo vode je, pored funkcije zagrevanja, iskorišćeno i kao bazen za potrebe posete gostiju restorana vinarije, što dodatno doprinosi posećenosti objekta.

- Za ispunu zidova objekta su predviđeni ekološki materijali kao što su blokovi od presovane slame.

Eksterijer

A Reflektujuće površine: Ploče od nerđajućeg čelika - 2,5cm; Vazdušni sloj - 5-16cm; Čelična konstrukcija; Glineni malter - 2,5cm; T.i. - presovana slama - 35cm; Glineni malter - 2,5cm; Gips kartonske ploče - 2cm; B Reflektujuće površine Vazdušni sloj - 5cm; Gips kartonske ploče - 2cm